Begrippenlijst

A - B - C - D - E - F - G - H - I -J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

A

Aannemersvariant

Als we de term 'aannemersvariant' gebruiken, bedoelen we dat door het IMG geselecteerde aannemers de schade opnemen óf dat een door een schademelder zelf geselecteerde aannemer de schade opneemt. De cijfers zeggen daarmee iets over de mate waarin de aannemer een bijdrage levert aan de voortgang van schade-opnames.

Soms wordt er ook over een 'aannemersvariant' gesproken bij het IMG in andere zin. Dan wordt bijvoorbeeld bedoeld dat een aannemer kan worden ingezet in het kader van de Stuwmeerregeling (zie ook 'Stuwmeerregeling'). Op basis van facturen van de aannemer wordt dan de schade vergoed tot een maximumbedrag van € 11.000 (inclusief btw en vergoeding van overige schade).

Aanvraag tot schadevergoeding

Het melden van de schade (zie ook schademelding)

Aanvullende opname

Een opname door de eerste óf een tweede deskundige, waarbij specifiek gekeken wordt naar de schade waarin gevraagd is in het nader advies.

Aanvrager

De persoon die de aanvraag tot schadevergoeding doet. Dit is meestal de eigenaar van de woning.

Addendum

Tegenwoordig werken we niet meer met addenda, maar met een ‘herzien rapport’. Er zijn nog wel addenda in omloop. Een addendum is een aanvulling op het adviesrapport en was doorgaans de uitkomst van nadere vragen die zijn gesteld aan de deskundige (evt. n.a.v.
zienswijze). Deze reactie wordt als bijlage bij het al bestaande adviesrapport gevoegd.

Adviesrapport

Het rapport van een onafhankelijke deskundige waarin de schades (en foto’s daarvan) staan vermeld die tijdens een schade-opname zijn waargenomen en daarna zijn vastgesteld. Het adviesrapport bevat daarbij een berekening (calculatie) van de schade-omvang en een beoordeling van de schade-oorzaak per schade. Het geheel vormt een advies aan het IMG en de schademelder.

Het adviesrapport wordt naar het IMG gestuurd waarna het IMG het adviesrapport beschikbaar stelt aan de schademelder voor een zienswijze. De standaard termijn voor een zienswijze is twee weken, maar kan verlengd worden. In het online dashboard staat het aantal zienswijzen (en welke zienswijze precies). Alle zienswijzen opgeteld geven ook aan hoeveel adviesrapporten er minstens zijn opgeleverd aan schademelders.

Afgehandelde schademelding

Een schademelding (aanvraag tot vergoeding van mijnbouwschade) wordt als afgehandeld beschouwd wanneer er een besluit over is genomen. Het besluit is een toe- óf afwijzing van de aanvraag tot schadevergoeding. Een afgehandelde schademeldingen kan ook een door de schademelder ingetrokken schademelding zijn, nog voordat er een besluit over kon worden genomen.

In het online dashboard zijn - in het totaal aantal afgehandelde schademeldingen - circa 500 schademeldingen inbegrepen die van CVW zijn overgenomen maar later een afgehandelde AOS-melding bleken te zijn. Bovendien zijn er 500 schademeldingen inbegrepen die van CVW zijn overgenomen, maar die reeds door de aanvragen bij het CVW bleken te zijn ingetrokken. Ze zijn van meet af aan als afgehandelde schademelding in de administratie van de IMG voorloper TCMG opgenomen en maken onderdeel uit van het totaal aantal afgehandelde schademeldingen.

Tot slot kan een schademelding ook worden samengevoegd met een eerdere schademelding en over het geheel (zie (hoofd)dossier) wordt dan een besluit genomen. Deze samengevoegde melding wordt als afgehandeld beschouwd als over de schademelding waarmee deze is samengevoegd is besloten. Het aantal afgehandelde schademeldingen is zodoende een eenvoudige graadmeter voor de voortgang van de schadeafhandeling en laat zich eenvoudig vergelijken met het wekelijks aantal binnenkomende schademeldingen.

Afwijzing

Het gaat hier om besluiten waarbij in het geheel geen schadevergoeding is toegekend. De redenen kunnen divers zijn. Het IMG kan bijvoorbeeld niet bevoegd zijn om over de aanvraag te besluiten. Of, na advies van een onafhankelijke deskundige, kan zijn vastgesteld dat bij geen van de aanwezige schades er een causaal verband is met bodembeweging veroorzaakt door gaswinning in het Groningenveld of de gasopslag in Norg en Grijpskerk.

Per besluit kunnen er een of meer schademeldingen zijn afgehandeld. En elke schademelding kan een of meer schades betreffen. Het aantal afwijzingen zegt dus niets over het aantal schades wat wel of niet wordt vergoed. Het zegt iets over het aantal schademeldingen waar een volledige afwijzing van de aanvraag tot schadevergoeding op is gevolgd.

Agrarische bedrijven

Het gaat om schademeldingen voor gebouwen of werken op percelen met een agrarische bestemming waar een actief agrarisch bedrijf op is gevestigd. De kans is aanwezig dat er specialistische kennis nodig is om te adviseren over aan agrarische bedrijven gerelateerde schade en dat daarom een specialistische onafhankelijke deskundige moet worden toegewezen. Reden waarom dergelijke schademeldingen onder een maatwerkaanpak vallen, ‘specials’ genoemd (zie ook specials).

De aantallen en grafieken in het online dashboard over ‘agrarische bedrijven’ zeggen dus iets over het aantal schademeldingen dat op adressen met actieve agrarische bedrijven is gemeld.

AOS (Acuut Onveilige Situatie)

Een situatie waarbij sprake is van een aantasting van de constructie van en/of de staat van een gebouw of werk op een manier dat er een direct veiligheidsrisico is voor de bewoners, omwonenden of andere personen. Een melding van een AOS noemen we een AOS-melding.

AOS-inspectie (of veiligheidsinspectie)

Bij een AOS-melding inspecteert een bouwkundig adviseur van IMG samen met een externe deskundige van W2N de vermoedelijke acuut onveilige situatie. We onderzoeken binnen 24 uur of er een direct veiligheidsrisico is voor de bewoners of omwonenden. Als dat het geval is, stellen we de situatie binnen 48 uur na de binnenkomst van de melding veilig.

Akte van cessie

Dit is een schriftelijke overeenkomst, waarin partijen een bepaalde vordering overdragen. Som s kan zo’n akte nodig zijn om te achterhalen wie gerechtigd is om een aanvraag tot schadevergoeding in te dienen.

AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming)

Deze wet gaat over het rechtmatig omgaan met persoonsgegevens en standaardiseert de regels voor de verwerking van persoonsgegevens door particuliere bedrijven en overheidsinstanties in de hele Europese Unie.

B

Bedrijven

Het gaat om schademeldingen voor gebouwen of werken op percelen waar een bedrijf is gevestigd. Het bedrijf hoeft geen eigenaar te zijn van het gebouw om toch als ‘schademelding door een bedrijf’ te worden gekenmerkt door het IMG. Het kan ook gaan om een pand in privé-eigendom, waarin een bedrijf actief is.

Er is mogelijk specialistische kennis nodig om te adviseren over aan bedrijven gerelateerde schade. Er moet daarom soms een specialistische onafhankelijke deskundige moet worden toegewezen. Reden waarom dergelijke schademeldingen onder een maatwerkaanpak vallen, ‘specials’ genoemd (zie ook ‘specials’).

De aantallen en grafieken in het online dashboard over ‘bedrijven’ zeggen dus iets over het aantal schademeldingen dat op adressen met een bedrijf (niet agrarisch, die worden apart gekenmerkt en geregistreerd) is gemeld.

Beoordelingskader

Een panel van deskundigen heeft in opdracht van het IMG een advies opgesteld voor het toepassen van het bewijsvermoeden: het beoordelingskader. Het advies beschrijft tot welke afstand van het Groningenveld & gasopslag Norg schade wordt vermoed veroorzaakt
te zijn door mijnbouw. Ook wordt beschreven welke soort schade zonder meer niet wordt vermoed mijnbouwschade te zijn.

Beroepsprocedure

Na het doorlopen van de bezwaarschriftprocedure, staat de mogelijkheid voor een aanvrager open om in beroep te gaan bij de bestuursrechter.

Beslistermijn

Het IMG moet als bestuursorgaan een beslistermijn hanteren voor een besluit, zoals over een aanvraag tot schadevergoeding. Iedereen die schade meldt, krijgt een bevestiging van de aanvraag en vervolgens een beslistermijn. Wat de beslistermijn is en hoe lang deze is, wordt toegelicht in de brief en op deze website. Ook kan er sprake zijn van verlenging van de beslistermijn.

In de communicatie over de beslistermijn, maakt het IMG ook duidelijk dat alles erop gericht is om waar mogelijk veel sneller een besluit te nemen dan de genoemde beslistermijn. In het online dashboard komt dat onder meer tot uitdrukking in cijfers over de doorlooptijd en de leeftijd van de schademeldingen. Wie meer dan een jaar moet wachten op een besluit krijgt bovendien 350 euro extra overlastvergoeding wanneer er een schadevergoeding voor fysieke schade (zie fysieke schade) wordt toegekend. In het online dashboard is dit inbegrepen in de bedragen voor bijkomende kosten.

Besluit (beschikking)

Het IMG is een bestuursorgaan dat besluit over aanvragen tot vergoeding van schade door bodembeweging veroorzaakt door gaswinning in het Groningenveld en de gasopslag Norg en Grijpskerk (schademeldingen). Het gaat daarbij om besluiten in de zin van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Het IMG kan als bestuursorgaan ook over andere zaken besluiten dan over aanvragen tot schadevergoeding. In de grafieken op het online dashboard gaat het om het aantal besluiten over aanvragen tot schadevergoeding.

Besluiten die worden genomen over aanvullende aanvragen om vergoeding van bijkomende kosten op dossiers waar al is besloten over de ‘primaire’ aanvraag voor vergoeding van de fysieke schade, worden hier niet meegeteld. Bij de bedoelde besluiten over aanvragen zijn er twee uitkomsten mogelijk voor de schademelder: wel of geen toekenning van schadevergoeding.

Een besluit wordt genomen door het IMG. Een besluit wordt over een ‘dossier’ genomen, een geheel van niet-afgehandelde schademeldingen op een adres (zie ‘dossiers’). Het besluit dat hier bedoeld wordt staat open voor bezwaar en beroep. Het aantal besluiten zegt iets over de mate waarin het IMG in staat is een volledig doorlopen schadeprocedure voor een of meer schademeldingen af te handelen.

Bezwaren

Een schademelder kan in bezwaar tegen een besluit over een aanvraag tot vergoeding van mijnbouwschade (schademelding). Alle geregistreerde bezwaren worden in de grafieken meegenomen, ook als het bezwaar niet-ontvankelijk wordt verklaard. Er gelden specifieke eisen voor het indienen van een bezwaar.

Bezwaarschriftprocedure

De procedure die volgt nadat de aanvrager bezwaar op het besluit heeft gemaakt. Om bezwaar te maken, dient de aanvrager binnen 6 weken na verzenddatum van het besluit per post een bezwaarschrift in met hierin de redenen waarom hij het niet eens is met het
besluit.

Bijkomende kosten en overige schade

Als er sprake is van vergoeding van fysieke mijnbouwschade zoals een scheur in een muur, kan een schademelder ook recht hebben op vergoeding van bijkomende kosten en overige schade. Het betreft een containerbegrip voor een breed scala aan vergoedingen. Er is een verschil tussen vooraf vastgestelde vergoedingen (thuisblijfvergoeding bij schade-opname, overlastvergoeding), variabele vergoedingen voor bijkomende kosten en de vergoeding van overige kosten.

In het online dashboard wordt dit onder 'bijkomende kosten' geschaard in de grafiek over de bedragen die zijn toegekend voor schadevergoeding. In dit bedrag zitten ook de bijkomende kosten verwerkt die huurders (zie huurders) op aanvraag krijgen als er voor hun huurwoning door het IMG schadevergoeding voor fysieke schade is toegekend na een aanvraag van de eigenaar (de verhuurder).

C

Calculatiemodel

Model dat deskundigen en aannemers gebruiken om de kosten van de verschillende schades te bepalen.

Causaal verband (schadeoorzaak)

De term causaal verband wordt vaak in een juridische context gebruikt als het gaat over de schadeoorzaak. Het IMG laat zich door een onafhankelijke deskundige adviseren over bijvoorbeeld het causaal verband tussen de schade en de bodembeweging door gaswinning in het Groningenveld of de gasopslag in Norg en Grijpskerk. Voor het bepalen van het causaal verband is het wettelijke bewijsvermoeden belangrijk.

Commissie (tot 1 juli 2020)

De Commissie nam besluiten en bepaalde het beleid van de TCMG (voorloper IMG)

D

Deskundige

De persoon die de schade beoordeelt en/of calculeert en advies uitbrengt aan het Instituut.

Disclosure Statement

Document, aangeleverd door de deskundige, met verklaring van onpartijdigheid en onafhankelijkheid. Ook bevat het informatie over opleidingen en vorige functies en werkgevers.

Doorlooptijd

Het gaat hierbij om het aantal kalenderdagen tussen de dag van binnenkomst van een schademelding en de dag van bijvoorbeeld een schade-opname of een besluit over de schademelding. Een deel van de schademeldingen is nog gemeld bij het CVW. Dan wordt voor de doorlooptijd als startmoment de indieningsdatum bij het CVW gebruikt.

Er wordt hierbij uitgegaan van de oudste schademelding in een dossier dat mogelijk ook meerdere (jongere) schademeldingen kan bevatten. Anders gezegd: als een nieuwe schademelding tegelijk met een oudere schademelding wordt afgehandeld, wordt de nieuwe schademelding niet meegenomen in de aantallen bij grafieken over doorlooptijd (zie ook '(Hoofd)dossiers'). Er zou anders een vertekend (positiever) beeld ontstaan van de berekende doorlooptijd.

(Hoofd)Dossiers en schademeldingen

Bij het IMG wordt soms ook gesproken over ‘dossiers’ of 'hoofddossiers'. Met een dossier wordt, zeker in het online dashboard, het geheel van aanvragen bedoeld waarover tegelijkertijd een besluit wordt genomen. Een dossier in het online dashboard gaat over alle samengevoegde, niet-afgehandelde aanvragen op één adres (zie ook ‘(schade)adres’).

Soms kan dat dossier (en de schade-opname en het besluit) over één schademelding gaan met daarbij vele tientallen schades. Soms kan een dossier (en de schade-opname en het besluit) meerdere schademeldingen bevatten over hooguit enkele schades. Een dossier kent dus tal van variaties, maar gaat wel altijd over één adres.

Het aantal besluiten en schade-opnames in een week zijn daarmee doorgaans dezelfde grootheden als het aantal adressen en dossiers wanneer we naar de korte termijn kijken. Op langere termijn kunnen op een adres ook meerdere dossiers ontstaan en dus meerdere besluiten nodig zijn, omdat schademeldingen soms niet tegelijkertijd kunnen worden afgehandeld. Bijvoorbeeld omdat de ene schademelding als gevolg van een nieuwe aardbeving volgt nadat de ander al (bijna) is afgehandeld.

Dwangsom (ingebrekestelling)

In de Algemene wet bestuursrecht (Awb) staat dat de aanvrager van een beschikking (besluit) een bestuursorgaan in gebreke kan stellen. Vervolgens kan het bestuursorgaan een dwangsom verbeuren wanneer het bestuursorgaan niet-tijdig beslist op een aanvraag. De dwangsom is het bedrag dat betaald wordt bovenop de hoofdveroordeling
(schadevergoeding).

Effectgebied

Geologisch gebied waarbinnen het bewijsvermoeden van toepassing is bij de beoordeling van de schadeoorzaak.

Expertisebureau

Het bureau dat het IMG onafhankelijke deskundigen levert.

F

Fysieke schade (Mijnbouwschade)

Het IMG is bevoegd te besluiten over schademeldingen voor fysieke schade aan gebouwen en werken en eventuele materiële gevolgschade. Met fysieke schade wordt bijvoorbeeld een scheur in de muur bedoeld. Soms wordt dit expliciet vermeld omdat alleen het toekennen van vergoeding van fysieke schade door het IMG ook recht kan geven op vergoeding van materiële gevolgschade die direct voortkomt uit de fysieke schade. In het online dashboard wordt bij de cijfers over schadevergoeding met 'Mijnbouwschade' de fysieke schade bedoeld.

G

Gecombineerde behandeling

Het IMG heeft de bevoegdheid te besluiten over aanvragen tot vergoeding van mijnbouwschade en om AOS-meldingen af te handelen. Ook de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) houdt zich met de problemen door gaswinning in Groningen bezig. De NCG voert het versterkingsprogramma uitvoert. Het IMG en de NCG hebben een samenwerkingsconvenant getekend.

In het convenant is afgesproken in toenemende mate samen te werken om uiteindelijk te zorgen dat er voor schademelders één loket is voor schadeafhandeling en versterken. Waar NCG en TCMG op één adres samenwerken, wordt dat een gecombineerde behandeling genoemd. Aangezien de samenwerking nog in de kinderschoenen staat, zijn hierover nog geen cijfers opgenomen in het online dashboard.

Gegronde AOS

Met een gegronde AOS wordt een acuut onveilige situatie bedoeld waarbij er na een veiligheidsinspectie wordt geadviseerd om preventieve veiligheidsmaatregelen te nemen. Een AOS-melding begint als ‘mogelijk acuut onveilige situatie’ en na een veiligheidsinspectie kan het een gegronde AOS blijken te zijn: een ‘acuut onveilige situatie’.

Het IMG kan alleen adviseren in geval van een gegronde AOS en heeft niet de bevoegdheid maatregelen af te dwingen zoals een gemeente dat kan. Een gegronde AOS wordt daarom altijd aan de gemeente doorgegeven. Overigens gaan verreweg de meeste eigenaren akkoord met een door het IMG voorgestelde aanpak.

Bij een AOS-melding wordt geen onderzoek naar de mogelijke schadeoorzaak gedaan. Er wordt alleen een advies gegeven over de constructieve veiligheid. Het aantal AOS-meldingen zegt iets over de mate waarin Groningers zich onveilig voelen. Het aantal gegronde AOS-meldingen zegt iets over de mate waarin Groningers acuut, dus per direct, onveilig zijn, door welke externe oorzaak dan ook.

Gemachtigde

Een persoon die namens de eigenaar de aanvraag doet / afhandelt.

Gerealiseerde doorlooptijd

Met de gerealiseerde doorlooptijd wordt de periode bedoeld (in kalenderdagen) tussen het indienen van de schademelding en bijvoorbeeld het besluit erover. Of de periode tussen het uitvoeren van de schade-opname en het opleveren van een adviesrapport.

Als het gaat om de doorlooptijd tot aan een besluit, wordt het getal (het aantal dagen) berekend over de laatste duizend dossiers waarover een besluit is genomen. Het getal is daarom voortschrijdend. Bovendien is het de mediaan. De mediaan wil zeggen dat vijftig procent van de dossiers in minder dan het genoemde aantal dagen is besloten en vijftig procent in meer dan het aantal dagen.

Ook kan er nog een selectie worden gebruikt over de duizend dossiers waarover dit wordt berekend. Bijvoorbeeld dossiers van schade aan gewone woonhuizen (reguliere schademeldingen), waarbij de besluiten over monumenten en huurwoningen bijvoorbeeld niet zijn meegenomen. Zo ontstaat voor iemand met een schademelding voor een gewoon woonhuis een beeld van de verwachte doorlooptijd in de procedure tot aan het besluit.

Gevolgschade

Schade die is ontstaan door fysieke schade als gevolg van mijnbouwactiviteiten (en dus niet door de procedure of het schadeherstel wat daarop volgt).

H

Heropname

Bij vrijwel alle schademeldingen is een schade-opname nodig voor de afhandeling van de schade. Als het adviesrapport dat wordt opgeleverd op basis van die schade-opname tot een zienswijze leidt, kan een heropname nodig zijn. Dan gaat een andere onafhankelijke deskundige naar het gebouw toe om opnieuw te adviseren over de schade.

Ook kan er sprake zijn van het terugtrekken van een onafhankelijke deskundige door het expertisebureau voordat het adviesrapport is opgeleverd. Dan is er een andere onafhankelijke deskundige nodig en die zal dan soms opnieuw een schade-opname moeten doen. Ook dat heet dan een heropname. Heropnames per dossier tellen niet mee in de cijfers van schade-opnames in het online dashboard.

Als er op hetzelfde adres een nieuwe schademelding komt waar apart over wordt besloten (een nieuw ‘dossier’), dan wordt die wel meegeteld bij de schade-opnames. Zo laten de aantallen schade-opnames zich goed vergelijken met de aantallen besluiten. Er wordt immers ook per dossier een besluit genomen.

Herzien adviesrapport

en herzien adviesrapport is een rapport met aanvullingen, zoals eerst het addendum werd gebruikt. De aanvullen zijn het gevolg van nadere adviesvragen die zijn gesteld aan de deskundige (evt. n.a.v. zienswijze). De wijzigingen worden in het adviesrapport verwerkt.

Herziening

Er zijn aanleidingen om nog eens naar het besluit te kijken. Het kan als gevolg hebben dat het besluit wijzigt, maar dat hoeft niet.

Historie

Bij het IMG wordt er van ‘historie’ gesproken als op een adres waar een schademelding bij TCMG is gedaan ook een dossier bestaat bij de NAM of het CVW. Er is dan bijvoorbeeld vóór 31 maart 2017 (12 uur) een schademelding bij NAM of CVW gedaan.

Het is daarbij ook mogelijk dat er inmiddels, nu het IMG al langere tijd bestaat, bij het IMG ‘historie’ is opgebouwd omdat een nieuwe schademelding is gedaan bij het IMG na afhandeling van een eerdere schademelding door het IMG. Dit wordt niet meegenomen in de aantallen met ‘historie’.

Het aantal schademeldingen met historie zegt dus vooral iets over het aantal adressen waar zowel bij de NAM of CVW een of meer schademeldingen zijn gedaan vóór 31 maart 2017 én na die datum bij het IMG. Het is een indicatie van het aantal adressen waar meermaals schade is ontstaan door bodembeweging door gaswinning in het Groningenveld of de gasopslag in Norg en Grijpskerk.

Huurders

Alleen een eigenaar van een pand kan een schademelding doen en een huurder dus niet. Wel kunnen huurders een AOS-melding doen (waarbij het IMG alsnog wel altijd toestemming van de eigenaar nodig zal hebben) en een huurder kan vergoeding van bijkomende kosten aanvragen. De bijkomende kosten kunnen vergoed worden, mits er ook sprake is van een door het IMG toegekende aanvraag van de eigenaar van het pand voor vergoeding van fysieke mijnbouwschade.

De besluiten over de aanvragen van bijkomende kosten door huurders zitten in het online dashboard wel in de totaalaantallen voor besluiten. De toegekende bedragen zijn onderdeel van de in het dashboard genoemde bedragen voor 'bijkomende kosten' (zie bijkomende kosten).

I

Ingebrekestelling

Een schriftelijke mededeling van de schuldeiser (meestal schademelder) waarbij de schuldenaar (IMG) wordt aangemaand om de overeengekomen prestatie te verrichten (Besluit om schadevergoeding).

Ingetrokken

Schademelders kunnen na het doen van een schademelding deze ook weer intrekken. Redenen zijn divers en de aantallen zijn zeer laag (minder dan 2%). De cijfers worden daarom vooralsnog niet apart in het online dashboard weergegeven. De ingetrokken schademeldingen maken wel deel uit van de totalen van afgehandelde schademeldingen.

K

Kenmerk

Schademeldingen worden bij het IMG gecategoriseerd op basis van specifieke vereisten voor de procedure. Zo zijn er schademeldingen voor ‘specials’ (zie specials). Ook de special-schademeldingen zijn weer onder te verdelen. We noemen het dan een ‘kenmerk’.

Er zijn dus specials-schademeldingen met het kenmerk ‘agrarisch bedrijf’, ‘bedrijf’, ‘monument’ of ‘overig’. Een specials-schademelding kan meerdere kenmerken bevatten. Een agrarisch bedrijf kan immers een monumentale schuur of woonhuis hebben. Het aantal schademeldingen met kenmerken in het online dashboard telt daarom niet op tot het totaal aan specials-schademeldingen.

De cijfers over de kenmerken in het online dashboard zeggen dus iets over de hoeveelheid schademeldingen voor monumenten of boerderijen of bedrijven of een combinatie daarvan. Het zegt ook iets over de voortgang voor schademeldingen met dat soort kenmerken.

Klachten

Bij het IMG kan een klacht worden ingediend over gedragingen van het IMG of bijvoorbeeld externe, onafhankelijke deskundigen die het IMG inzet voor het leveren van advies over aan aanvraag. Na een eerste check, wordt een klacht geregistreerd en vervolgens afgehandeld, formeel of informeel.

De aantallen klachten en de toe- of afname ervan, zeggen iets over de tevredenheid over de wijze waarop het IMG schademelders tegemoet treedt. Het is de bedoeling in het online dashboard ook de aantallen klachten te gaan vermelden.

M

Monumenten

Een monument is een kenmerk voor een specials-dossiers (zie specials). In het online dashboard wordt met een monument een schademelding bedoeld waar sprake is van een gebouw dat in het register van Rijksmonumenten en gemeentelijke monumenten voorkomt. De schademeldingen en voortgang van de afhandelingen ervan staan voor monumenten apart in het online dashboard vermeld.

Er zijn ook karakteristieke en beeldbepalende panden. Deze vallen niet onder de 'specials'. Reden is dat zij doorgaans geen specialistische onafhankelijke deskundig advies nodig hebben omdat er geen specifieke vereisten zijn voor herstelmethodes. Wel wordt bij die dossiers wel meer ervarenheid vereist van de onafhankelijke deskundige. De schademeldingen en voortgang van de afhandeling ervan voor karakteristieke en beeldbepalende panden staan niet apart vermeld in het online dashboard. De cijfers hierover zijn inbegrepen bij de algemene cijfers over alle schademeldingen en besluiten bijvoorbeeld.

N

Nationaal Coördinator Groningen (NCG)

De NCG is verantwoordelijk voor de uitvoering van het versterkingsprogramma (waarbij gebouwen preventief versterkt worden of zelfs herbouwd vanwege het veiligheidsrisico van een zware aardbeving). Het IMG werkt samen met het NCG om waar mogelijk een ‘gecombineerde behandeling’ (zie ook ‘gecombineerde behandeling’) aan te bieden voor zowel schadeafhandeling en versterken. De aanpak is net gestart en er zijn in het online dashboard nog geen cijfers voor beschikbaar.

Niet-afgehandelde schademelding

We spreken van een niet-afgehandelde schademelding (ook wel openstaande schademelding) als er nog geen besluit over is genomen door het IMG en als de schademelding ook niet door de schademelder zelf is ingetrokken. De niet-afgehandelde schademeldingen kunnen worden vergeleken met de afgehandelde schademeldingen waardoor een beeld ontstaat van de voortgang van het IMG.

De niet-afgehandelde schademeldingen worden vervolgens weer onderverdeeld op basis van tal van onderwerpen, waaronder de status. Er is dan bijvoorbeeld inzicht in hoeveel schade-opnames er al wel zijn gedaan, ook al is een schademelding nog niet helemaal afgehandeld. Zo ontstaat een beeld hoe de afhandeling vordert voor iedereen waarvan de schademelding nog niet is afgehandeld.

Nulmeting (in het kader van de Stuwmeerregeling)

In het kader van de (per 1 januari 2020 beëindigde) Stuwmeerregeling werden geen schade-opnames gedaan waarbij de schadeomvang wordt gecalculeerd en de schadeoorzaak wordt beoordeeld. Met het oog op een drastische versnelling van de schadeafhandeling, werd er immers een aanbod gedaan voor een schadevergoeding zonder de hele procedure te hoeven doorlopen.

Wel wordt de schade vastgelegd met foto’s. Dit wordt daarom geen schade-opname maar een nulmeting genoemd bij het IMG. Het rapport dat voortvloeide uit de nulmeting toont louter welke schades zijn vergoed met de keuze voor en vergoeding vanuit de Stuwmeerregeling. Voor nulmetingen werden zogenoemde schade-opnemers ingezet. De voortgang van de nulmetingen is opgenomen in het online dashboard.

Nulmeting light

Bij de meeste schademeldingen is een schade-opname nodig. En de meeste schade-opnames betreffen een zogenoemde nulmeting light. Met de nulmeting light wordt bedoeld dat niet een geheel gebouw wordt opgenomen inclusief de onbeschadigde delen, maar alleen alle delen die beschadigd zijn. Daarbij worden bij een nulmeting light óók alle schades opgenomen die níet door de schademelder zijn gemeld. De nulmeting light bevat dus een opname van beschadigingen.

Daarbij wordt niet standaard in een eventueel aanwezige kruipruimte gekropen of met een hoogwerker of ladder een dak van dichtbij bekeken. Bij de schade-opname voor een nulmeting light worden ook geen meubels verplaatst. Alleen als er voldoende aanleiding toe is, wordt hiervan afgeweken. Eenvoudig gezegd wordt dus alle direct zichtbare schade opgenomen.

Voor de helderheid: als er later alsnog niet opgenomen schades worden ontdekt, dan kunnen deze alsnog gemeld worden. Bij de aantallen schade-opnames wordt in het online dashboard geen onderscheid gemaakt tussen de nulmeting light of de schade-opname waarbij alleen de gemelde schade wordt opgenomen. Dit omdat in het overgrote deel van de gevallen er sprake is van een nulmeting light.

O

Onafhankelijke deskundige

Het advies van een onafhankelijke deskundige vormt een belangrijk onderdeel van de procedure. In het online dashboard wordt de externe, onafhankelijke deskundige genoemd in relatie tot aantallen adviesrapporten en zienswijzen. Onafhankelijke deskundigen wordt ook om advies gevraagd bij AOS-meldingen (voor een advies over de constructieve veiligheid). Een onafhankelijke deskundige (ook wel schade-expert genoemd) moet voldoen aan de vereisten van het IMG op gebied van onafhankelijkheid, onpartijdigheid en deskundigheid. De vereisten van het IMG op gebied van onafhankelijkheid gaan momenteel verder dan in een gerechtelijke procedure gebruikelijk is.

Openstaande schademelding

(zie niet-afgehandelde schademelding)

P

Paneladvies, Panel van deskundigen

Het IMG neemt besluiten overeenkomstig het civiel- en aansprakelijkheidsrecht en het bestuurs(proces)recht. De toepassing van het wettelijke bewijsvermoeden voor schade door bodembeweging door gaswinning in het Groningenveld is daarbij onder andere een belangrijk uitgangspunt. De wijze waarop dit bewijsvermoeden moet worden toegepast staat in de wet bewust vaag omschreven. Het is daarbij, onder andere, aan het IMG om hier in de praktijk handen en voeten aan te geven.

Het IMG heeft een Panel van onafhankelijke deskundigen gevraagd haar hierover te adviseren. Het paneladvies dat hierbij is opgeleverd, heeft het IMG in beginsel overgenomen. Het advies geeft onder andere aan hoe om te gaan met het bepalen van de reikwijdte van het bewijsvermoeden in het licht van het (geografische) effectgebied van bodembeweging door gaswinning in het Groningenveld. Het paneladvies is opgeleverd in januari 2019. Het nemen van besluiten is door het advies voor een groter aantal schademeldingen eenvoudiger geworden.

Percentage binnen half jaar afgehandeld

Het IMG heeft zich tot doel gesteld schademeldingen aan gewone woonhuizen (reguliere schademeldingen) binnen een half jaar na binnenkomst af te handelen. Om te monitoren in hoeverre het IMG daarin slaagt, wordt berekend hoeveel procent van de reguliere schademeldingen binnen een half jaar een besluit heeft.

Het percentage wordt berekend over de laatste duizend besluiten over reguliere schademeldingen. Het gaat daarom ook over een voortschrijdend cijfers. In een ideale situatie zijn er onder de reguliere schademeldingen geen dossiers meer die langer dan een half jaar op een besluit moeten wachten en is het percentage dus 100%.

R

Reguliere procedure en dossiers

Met de reguliere procedure wordt de afhandeling van schademeldingen bedoeld waarbij de gebruikelijke hoofdstappen worden genomen in de procedure (schade-opname, opleveren adviesrapport, mogelijkheid tot zienswijze, voorbereiding besluit en besluit). De Stuwmeerregeling maakt bijvoorbeeld geen onderdeel uit van de reguliere procedure. Er werden in die procedure meerdere stappen overgeslagen. De Stuwmeerregeling is gestopt na 31 december 2019. In het begin hanteerde IMG voorloper TCMG ook nog een ‘vereenvoudigde procedure’, maar die bestaat niet meer als zodanig.

Er wordt ook wel gesproken over reguliere dossiers. Het is wellicht wat verwarrend, maar dat zegt niets over de vraag of dan de reguliere procedure wordt gevolgd. Een regulier dossier wil alleen zeggen dat het géén dossier van een woningcorporatie is, géén dossier met urgentie en géén ‘specials-dossier’. Wel wordt voor deze niet-reguliere dossiers een soms enigszins afwijkende aanpak gevolgd (bijvoorbeeld de inzet van een gespecialiseerd onafhankelijke deskundige). Niettemin blijft daar dan wel sprake van de ‘reguliere procedure’ omdat de hoofdstappen nog altijd worden gevolgd.

S

Samenvoegen

Op één adres kunnen meerdere schademeldingen worden ingediend. Afhankelijk van de status van de oudste schademelding, wordt geprobeerd een nieuwe schademelding gelijktijdig op te pakken. We noemen dat het samenvoegen van schademeldingen. Als de oudste schademelding bijvoorbeeld nog geen schade-opname heeft gehad, is dat eenvoudiger. Dan wordt de nieuw gemelde schade direct bij de schade-opname meegenomen. In het online dashboard wordt een samengevoegde schademelding pas als afgehandeld geregistreerd bij het besluit over de oudste schademelding, wat dan het 'hoofddossier' is geworden.

(Schade)adres

Een schade kan alleen gemeld worden door de eigenaar en pér adres. Schademelders kunnen daarbij eigenaar zijn van een enkel pand op een adres. Maar er kan ook sprake zijn van meerdere panden op een adres (agrarisch bedrijf) of zelfs meerdere adressen in één pand (flatgebouw). In het laatste geval kunnen er voor dat pand (het flatgebouw) dus meerdere schademeldingen binnenkomen. Voor de delen van het pand die gezamenlijk in eigendom zijn (bijvoorbeeld het trappenhuis) wordt dan bijvoorbeeld door de Vereniging van Eigenaren een schademelding gedaan.

De aantallen schademeldingen die wekelijks binnenkomen, laten zich door dit alles moeilijk vergelijken met het aantal besluiten, het aantal schade-opnames of het totaal aantal adressen waar in Groningen schade is gemeld. We rekenen daarom consequent het aantal dossiers en besluiten terug naar het aantal afgehandelde schademeldingen en het aantal niet-afgehandelde schademeldingen. Zo ontstaat zeker voor de korte termijn het meest eenvoudige, transparante inzicht in de voortgang. Aangezien het aantal afgehandelde of niet-afgehandelde schademeldingen weer minder zegt over het aantal Groningers en Groningse huizen die door mijnbouwschade zijn getroffen, vermelden we ook al deze cijfers en eenheden.

Schade-expert

(zie onafhankelijke deskundige)

Schademelder

De schademelder is de persoon die een schademelding doet en daarmee een aanvraag tot vergoeding van schade veroorzaakt door bodembeweging door gaswinning in het Groningenveld of de gasopslag Norg en Grijpskerk. De schademelder wordt in formele teksten ook wel een aanvrager genoemd.

Schademelding

Een schademelding (ook wel een aanvraag tot schadevergoeding genoemd) komt binnen via de website of telefonisch via het serviceloket (telefonische helpdesk). Op een adres kunnen meerdere schademeldingen zijn gedaan. Gemiddeld kon tot nu toe 10% van de schademeldingen worden samengevoegd met een nog lopende procedure voor een andere schademelding op hetzelfde adres. De twee schademeldingen vormen dan één dossier waarover een besluit wordt genomen. Per schademelding kan het om een of meerdere schades gaan. (zie ook dossiers)

Schade-opname

Met de schade-opname wordt het eerste bezoek bedoeld van een persoon die de schade (fotografisch) vastlegt. Het gaat dan om de schade-opname voor een schademelding die leidt tot een besluit over een aanvraag tot schadevergoeding. Doorgaans wordt door de persoon die de schade-opname doet ook de schadeomvang berekend (schadecalculatie).

Het komt voor dat na een eerste schade-opname voor hetzelfde dossier een nader onderzoek of een heropname nodig is. Ook wordt er in de bezwaarprocedure schade-opnames gedaan. In het online dashboard worden die niet meegeteld in het aantal schade-opnames (zie ook ‘nulmeting light’).

De schade-opnames die worden uitgevoerd door woningcorporaties zelf en door aannemers, worden doorgaans pas meegeteld in de aantallen schade-opnames wanneer het adviesrapport wordt opgeleverd aan het IMG. Het IMG heeft namelijk een globaal, maar geen exact inzicht in de voortgang van die schade-opnames omdat de planning ervan buiten het IMG om plaatsvindt. Aangezien er geen adviesrapport mogelijk is zonder een schade-opname, wordt op dat moment de schade-opname meegeteld.

Schadeprocedure

Met de schadeprocedure wordt de afhandeling van een schademelding bedoeld. Het eindresultaat is doorgaans een besluit met toewijzing of afwijzing van de aanvraag. Soms wordt een schademelding ingetrokken door de schademelder. Dan is de schadeprocedure ook afgerond.

Specials

Specials zijn dossiers met een of meer schademeldingen waarvoor specialistische onafhankelijke deskundigen nodig zijn om te adviseren over schadeoorzaak en schadeomvang. Specials-dossiers hebben een of meer kenmerken, zoals monument, agrarisch bedrijf, andere bedrijf (zie ook ‘kenmerken’) of overige. Bij overige is er sprake van een specials-dossier waarbij niet alle kenmerken in beeld zijn of waar bijvoorbeeld om andere redenen een afwijkende aanpak nodig is, als er bijvoorbeeld een gegronde AOS is op het adres (zie 'gegronde aos').

Status

Met status wordt een bepaalde stap of fase in de schadeprocedure bedoeld voor niet-afgehandelde schademeldingen. De status van deze schademeldingen kan zijn:

‘Ontvangst en analyse’ (schademelding is ontvangen, analyse op basis van openbare data welk type schadedeskundige en welk type schadeprocedure nodig is).
‘Schade-opname wordt ingepland’ (schademelder wordt benaderd voor een datum en tijdstip voor schade-opname).
‘Schade-opname uitgevoerd/opleveren adviesrapport’ (de schade-opname heeft plaatsgevonden, het adviesrapport moet nu opgeleverd worden).
‘Adviesrapport opgeleverd’ (het adviesrapport is opgeleverd, de zienswijzetermijn is gaan lopen).
‘Besluit voorbereiden’ (de zienswijzetermijn is verlopen of er is een zienswijze binnengekomen, het besluit kan worden voorbereid).
‘Stuwmeerregeling’ (er is gekozen voor een aanbod uit de Stuwmeerregeling maar er is nog geen besluit over genomen).
‘Besluit’ (er is een besluit genomen over de schademelding).

Stuwmeerregeling

De Stuwmeerregeling hield in dat schademelders met een niet-afgehandelde schademelding daterend van vóór 13 juni 2019, in de week van 13 juni 2019 een aanbod hebben gehad om te kiezen voor een vast bedrag van 5.000 euro (inclusief 1.000 vergoeding voor overige schade) waarmee de reguliere procedure werd beëindigd. Een deel van hen heeft daarnaast de keuze gekregen uit een variabele vergoeding waarmee op basis van facturen van een aannemer tot maximaal 11.000 euro schadevergoeding (inclusief 1.000 vergoeding voor overige schade) wordt toegekend. Ook dan werd de reguliere procedure stopgezet.

De Stuwmeerregeling resulteerde in maximaal vier mogelijke situaties: keuze voor het vaste bedrag, keuze voor de variabele vergoeding, keuze voor voortzetting reguliere procedure, geen keuze (waarna de reguliere procedure alsnog wordt voortgezet vanaf 1 januari 2020). De Stuwmeerregeling is inmiddels beëindigd. Schademelders die kozen voor de variabele vergoeding hebben vijf jaar de tijd om dit vergoed te krijgen op basis van facturen van een aannemer. De hiermee gepaard gaande bedragen worden in het online dashboard pas meegenomen in de totale verleende bedragen nadat ze zijn uitgekeerd.

V

Veiligheidsinspectie

Een inspectie naar de constructieve veiligheid van een gebouw of werk naar aanleiding van een melding mogelijk acuut onveilige situatie (ook wel een AOS-veiligheidsinspectie genoemd). Een externe, onafhankelijke deskundige voert de inspectie uit in het bijzijn van een bouwkundig adviseur van het IMG en in het bijzijn van de eigenaar.

Veiligheidsmaatregelen

Naar aanleiding van een veiligheidsinspectie vanwege een AOS-melding kan er geadviseerd worden om (preventieve) veiligheidsmaatregelen te nemen. Er is dan sprake van een gegronde AOS (zie ook 'gegronde aos'). Als de eigenaar instemt, wordt in opdracht van en voor rekening van het IMG een aannemer gevraagd de maatregelen uit te voeren. Ook kan er sprake zijn van een noodzakelijke uithuisplaatsing. De tijdelijke kosten voor verblijf worden dan ook vergoed. Als er veiligheidsmaatregelen nodig zijn en de AOS daarmee dus gegrond is, wordt dit altijd doorgegeven aan de gemeente.

In het online dashboard staan de cijfers tussen het aantal AOS-meldingen en het aantal melding dat 'gegrond' was, uitgesplitst. Aangezien bij elke gegronde AOS veiligheidsmaatregelen worden genomen, is daarmee ook bekend in hoeveel situaties dat is gebeurd.

Vereniging van Eigenaren (VvE)

Alleen eigenaren van gebouwen kunnen een schademelding doen. Een eigenaar kan een Vereniging van Eigenaren zijn (VvE). Bij dergelijke schademeldingen wordt alleen de gemelde schade opgenomen omdat het vaak om grote gebouwen gaat en het te tijdrovend voor het IMG als vaak ook voor de gebouweigenaar kan zijn om alle schades langs te lopen. Een schade die niet wordt opgenomen, kan later alsnog worden gemeld. Soms komt dat voor en dat is daarmee vooral hinderlijk voor de betrokkenen. Het zorgt voor de meeste eigenaren wel voor meer voortgang.

Verergerde schade

Het IMG is bevoegd schades te vergoeden die zijn gemeld ná 31 maart 2017 (12.00 uur). Als een schade nooit eerder is gemeld of behandeld bij de NAM, het CVW of een burgerlijke rechter, maakt het niet uit hoe oud de schade mogelijk is. Het IMG is dan bevoegd te besluiten over de aanvraag.

Soms kan een schade al wel zijn gemeld bij de NAM, maar is de schade na een besluit van de NAM verergerd. Als het verergerde deel dan niet vóór 31 maart 2017 (12.00 uur) is gemeld, dan is het IMG bevoegd over de aanvraag tot schadevergoeding van het verergerde deel van de schade te besluiten en deze te vergoeden als er sprake is van mijnbouwschade. Het IMG calculeert de verergering daarbij ruimhartig, rekening houdend met de totale, eventueel nog niet herstelde schade waar al wel door de NAM over was besloten. Het IMG laat zich adviseren door een onafhankelijke deskundigen en houdt geen rekening met een eventuele eerdere inhoudelijke beoordeling van de NAM of het CVW of een burgerlijke rechter.

In het online dashboard zijn cijfers beschikbaar die tonen op hoeveel adressen sprake kan zijn van 'verergerde schade'. Dit zijn de adressen met historie (zie ook 'historie'). Er zijn geen cijfers beschikbaar die onderscheid maken tussen geheel nieuwe of verergerde schades. De huidige grafieken tonen of er bij een besluit een schadevergoeding is toegekend of niet. Daarbij is er geen onderscheid in aantallen schades waar het besluit over gaat en of dat ook verergerde schades betreft.

Verleend

Naar aanleiding van een schademelding kan er besloten worden tot het toekennen van schadevergoeding. Wanneer de schadevergoeding is uitgekeerd is deze ‘verleend’. In het online dashboard gaat het dus om bedragen die inmiddels zijn uitgekeerd aan de schademelder.

Verwachte doorlooptijd

De verwachte doorlooptijd wordt berekend en weergegeven in het aantal kalenderdagen. Het gaat dan bijvoorbeeld om de tijd tussen het indienen van een schademelding op dit moment en het besluit erover. Of om de tijd tussen het uitvoeren van een schade-opname en het opleveren van een adviesrapport.

De verwachte doorlooptijd tot een besluit wordt berekend op basis van de voortgang van de dossiers die op dit moment in behandeling zijn. Om de verwachting waar te kunnen maken voor bijvoorbeeld de verwachte doorlooptijd voor schademeldingen voor gewone woonhuizen (zie ook 'reguliere dossiers of reguliere schademeldingen'), moeten er niet meer dan 500 reguliere schademeldingen per week bijkomen. Ook moeten er wekelijks ruim 450 besluiten over reguliere schadedossiers worden genomen.

Als aan dit soort voorwaarden niet is voldaan, zal de verwachte doorlooptijd voor besluiten over nieuwe schademeldingen voor gewone woonhuizen niet worden waargemaakt. Het gemelde cijfer zal de week erop dan ook toenemen tot het wel in lijn is met de aantallen binnenkomende schademeldingen en het aantal besluiten erover. Het gaat hier bovendien om de mediaan, wat uitdrukt dat vijftig procent van de schademelders meer dan de genoemde tijd moet wachten tot besluit en vijftig procent minder dan dat. Het betekent ook dat individuele situaties de verwachte doorlooptijd dus ook niet gehaald kan worden, bijvoorbeeld vanwege complicaties (zoals een heropname) die optreden tijdens de schadeprocedure.

W

Wettelijke bewijsvermoeden

Het wettelijke bewijsvermoeden (voor mijnbouwschade in Groningen) is een juridische term die een belangrijke rol speelt bij het vaststellen van de schadeoorzaak bij een besluit over de aanvraag tot schadevergoeding.

Woningcorporaties (WOCO’s)

Het IMG heeft een samenwerkingsconvenant gesloten met woningcorporaties in het aardbevingsgebied. Een van de afspraken is dat zij de keuze hebben om zelf schade-opnames uit te voeren, waarna een door het IMG aangewezen onafhankelijke deskundige op basis van de opnamerapporten een advies uitbrengt. Ook dienen zij zo veel als mogelijk schademeldingen tegelijk in voor meerdere adressen.

In het online dashboard is bij de schade-opnames een onderverdeling te zien wanneer deze door de woningcorporaties zelf zijn uitgevoerd.

Z

Zaakbegeleider

Bij elke schademelding wordt na analyse van de melding bij het inplannen van een schade-opname een zaakbegeleider toegewezen aan de schademelder. De zaakbegeleider komt in de meeste situaties mee bij de schade-opname. Alleen in geval van de opname door een aannemer is dit niet zo, tenzij dat expliciet gevraagd wordt door de schademelder.

De zaakbegeleider begeleidt de schademelder door inzicht te geven in de procedure en de mogelijke te nemen stappen en door de schademelder daarbij onder andere op zijn of haar rechten te wijzen. De zaakbegeleider is tegelijk geen juridisch of technisch adviseur. Hij of zij staat naast de schademelder. De zaakbegeleider is in dienst van het IMG.

Zienswijze

Een zienswijze is ofwel een reactie op een adviesrapport van een onafhankelijke deskundige. Ofwel een reactie op de door de Commissie voorgestelde deskundige. De eerstgenoemde zienswijze moet ingediend worden binnen twee weken na ontvangst van het adviesrapport. Er kan wel verlenging van deze zienswijzetermijn worden aangevraagd. Er zijn vervolgens drie mogelijke uitkomsten: een ‘akkoord’, een ‘(negatieve) zienswijze’ en ‘geen reactie’. De ‘geen reactie’ wordt pas geregistreerd na afloop van de zienswijzetermijn (en na eventuele verlenging daarvan).

In het online dashboard worden de zienswijzen vermeld als reactie op de adviesrapporten. Alle zienswijzen opgeteld levert daarmee het aantal adviesrapporten op waarvan de zienswijzetermijn is verlopen, al dan niet met een akkoord, 'negatieve' zienswijze of geen reactie. Er zijn meer adviesrapporten opgeleverd, maar daarvan loopt dan nog de zienswijzetermijn zonder dat er al een reactie is geregistreerd. Bij ‘geen reactie’ wordt het adviesrapport als 'akkoord' beschouwd.