Zoektocht naar een smartengeldregeling

Doel van smartengeld

Smartengeld is de vergoeding die wordt toegekend bij immateriële schade. Dat is schade die iemand lijdt in de vorm van pijn, verdriet, gederfde levensvreugde of geestelijk leed. Het is ook schade die niet direct in geld valt uit te drukken. Doel van smartengeld is verzachting, erkenning en genoegdoening bieden voor het aangedane leed. Dat maakt het recht op smartengeld hoogstpersoonlijk.

Recht doen

Bij de meeste mensen is smartengeld bekend van verhalen over enorme schadevergoedingen die in Amerika worden toegekend. Honderdduizenden euro’s smartengeld voor bijvoorbeeld te hete koffie in een restaurant. Maar dat zegt voor Groningen niet zoveel. Want de Groningse situatie is, zelfs voor Nederland, uniek. Net als elke situatie van iedere Groninger. Het is daarom zoeken naar een goede basis voor een Smartengeldregeling die in lijn is met wet- en regelgeving en die recht doet aan de persoonlijke omstandigheden van Groningers.

Misverstand

Om die erkenning en verzachting te ervaren, is ook enig begrip nodig over schade die niet met smartengeld wordt vergoed. Onder andere dit verhaal delen we daarom vandaag ook in een nieuwsbrief die bij alle ons bekende schademelders op de mat landt. Smartengeld is geen vergoeding voor gemaakte kosten, want dat is materiële schade. Ook als iemand bijvoorbeeld door stress zijn baan en inkomen verliest, kan dat inkomensverlies als ‘materiële schade’ worden gezien. Vergoeding ervan gebeurt dan niet met smartengeld. Hetzelfde geldt voor de kosten van een psycholoog en gederfd woongenot. Overigens kunnen Groningers ook voor dat soort schade straks wel bij het IMG terecht.

Beperkt

In de wet staat dat slechts in een beperkt aantal gevallen recht op smartengeld bestaat. Een daarvan is als er sprake is van een ‘aantasting in de persoon’. En als uitgangspunt geldt dat zoiets onderbouwd moet worden. Ook in Groningen kan er sprake zijn van aantasting in de persoon door bodembeweging door gaswinning. Dat volgt uit antwoorden van de Hoge Raad, het hoogste rechtsorgaan voor dit soort schade.

Methodiek

Nu is het de vraag voor welke Groningers dat nu precies geldt. Recent deed het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden daar een uitspraak over. Ook is er een speciale commissie geweest die hierover advies uitbracht aan het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. We onderzoeken die uitspraken en adviezen. We zoeken daarbij aanknopingspunten voor een methodiek die de procedure voor smartengeld zo eenvoudig mogelijk maakt. Tegelijk moet deze rekening houden met de persoonlijke omstandigheden.

Erkenning

Omdat het gaat om ‘genoegdoening’ en ‘erkenning’, is het belangrijk te snappen wat de Groninger wil. De maatschappelijke organisaties Groninger Gasberaad en de Groninger Bodem Beweging helpen ons dit te begrijpen. Wij bespreken dit aan de hand van grofweg drie stappen: We stellen samen vast hoe we met elkaar spreken over de ontwikkeling. We delen wat bekend is uit onderzoek, jurisprudentie, wet- en regelgeving. We werken dit uit tot een methode met criteria die bepalen wie straks in aanmerking komt en wat de hoogte van het smartengeld is. Met een juridische basis, methodiek en procedure op hoofdlijnen, kunnen we richtbedragen bepalen. Het IMG kan vervolgens de werkwijze vaststellen.

Steeds meer informatie

Gaandeweg weten we dus steeds meer over de Smartengeldregeling. We publiceren dat onder meer op de webpagina smartengeldregeling.