Uitgangspunten smartengeldregeling bekend
Het is een van de nieuwe taken voor het nieuwe Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) dat vrijwel zeker 1 juli start: het vergoeden van immateriële schade (smartengeld). De uitgangspunten voor een smartengeldregeling zijn nu bekend. Het moet eenvoudig zijn, toepasbaar voor meerdere Groningers tegelijk en recht doen aan hun persoonlijke omstandigheden.
Immateriële schade is schade die niet direct in geld is uit te drukken zoals een ‘aantasting in de persoon’. Denk hierbij aan psychisch letsel of gederfde levensvreugde. Het wordt daarom ook wel smartengeld genoemd. Het is in geval van Groningen schade die ontstaat door gaswinning in het Groningenveld en alle gevolgen daarvan, waaronder ook het moeten ondergaan van de procedures die nodig zijn voor schadeafhandeling en versterking.
Recht doen aan verschillen
De TCMG kent voldoende gevallen van bewoners die fysieke schade hebben geleden maar van wie niet aangenomen kan worden dat zij daardoor in hun persoon zijn aangetast. Tegelijkertijd kent de TCMG – helaas – ook vele schrijnende gevallen waarin de invloed van de mijnbouwschade op het leven van een bewoner (heel) groot is geweest en die daardoor ernstig in hun persoon zijn aangetast. Het IMG wil een werkwijze ontwikkelen die recht doet aan deze verschillen.
Start na 1 juli
In een brief aan minister Wiebes beschrijft Bas Kortmann, voorzitter van de TCMG en tevens kwartiermaker van het IMG, de uitgangspunten voor deze werkwijze. Het is aan het IMG, dat een onafhankelijk zelfstandig bestuursorgaan wordt, een regeling voor uitkering van smartengeld vast te stellen. Wanneer de uitvoering van de smartengeldregeling precies begint, wordt later bekend. Maar het zal hoe dan ook na de start van het IMG zijn. Zeer waarschijnlijk treedt de Tijdelijke Wet Groningen op 1 juli 2020 in werking en daarmee start ook het IMG.
Het IMG wil bij het bepalen van deze schadevergoeding rekening houden met diverse omstandigheden, zoals de omvang van de schade, de veiligheid, de locatie, het aantal schadeprocedures en de duur ervan. Het moet voor burgers ook mogelijk zijn hun verhaal te doen en gehoord te worden, zodat het IMG er rekening mee kan houden. Op deze manier moet zo veel mogelijk recht worden gedaan aan de persoonlijke situatie van de aanvrager.
Geen exacte wetenschap
De aanpak kan suggereren dat de omvang van de immateriële schade precies valt te berekenen. Het tegendeel is het geval, immateriële schade is immers niet direct in geld uit te drukken. Er wordt daarom gekozen voor het hanteren van diverse criteria. Tegelijkertijd moet er wel oog zijn voor de bijzondere omstandigheden van het geval, die niet in algemene criteria te vatten zijn.
Geen onderscheid procedures
Verder zal IMG niet alleen smartengeld toekennen voor hetgeen bewoners van het aardbevingsgebied in het verleden is overkomen, maar ook als er in de toekomst immateriële schade ontstaat. Het IMG zal dan ook geen onderscheid maken tussen verschillende groepen bewoners aan de hand van het moment waarop hun schade is behandeld (bijvoorbeeld of dit in het verleden bij NAM of het CVW is gebeurd, of dat het gaat om een schademelding bij de TCMG of het IMG).
Maatschappelijke organisaties
Hoewel de uitgangspunten hiermee op hoofdlijnen zijn geschetst, is nog niet bekend hoe de regeling er precies uit komt te zien. Dat zal in de komende periode verder worden uitgewerkt. Het IMG wil hierbij ook de maatschappelijke organisaties de Groninger Bodem Beweging en het Groninger Gasberaad betrekken.
Advies en Gerechtshof
Voorafgaand aan de start van het IMG vroeg de minister aan de Commissie Verheij om te adviseren over een smartengeldregeling. Daarnaast is een recente uitspraak van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden over smartengeld in Groningen belangrijk. Het IMG is niet gebonden aan het advies of het arrest, maar het IMG zal de inhoud daarvan wel meenemen bij het vaststellen van de inhoud van zijn werkwijze.
Meer informatie
Naar verwachting wordt voor de zomer duidelijk wat de werkwijze precies gaat inhouden, om die vervolgens na de start van het IMG, zeer waarschijnlijk 1 juli 2020, te gaan uitvoeren. Op deze website wordt daar dan meer over bekendgemaakt.