Daadwerkelijk herstel van woningen uitgangspunt bij nieuwe aanpak schadeafhandeling

“De ervaring die het IMG de afgelopen jaren heeft opgedaan, laat zien dat daadwerkelijk herstel belangrijk is. Daarmee verbeteren we niet alleen de kwaliteit van de woningen in het Groningse aardbevingsgebied en Noord-Drenthe, maar worden verschillen in vergoedingen tussen buren met soortgelijke schades minder groot, omdat mensen voortaan dezelfde oplossing aangeboden krijgen: namelijk een herstelde woning”, zegt IMG-bestuursvoorzitter Henk Korvinus.

“De maatregelen van het kabinet komen op belangrijke onderdelen overeen met onze voorstellen uit maart 2023 en vormen een samenhangend verhaal dat een nieuw begin betekent voor veel gedupeerden. Door de nieuwe schadeaanpak stap voor stap in te voeren, zijn de maatregelen voor ons uitvoerbaar”, zegt Korvinus.

Herstellen van woningen staat centraal

Waar voorheen de nadruk lag op het uitkeren van schadevergoedingen, staat bij de nieuwe manier van schade afhandelen het herstellen van woningen centraal. Daarnaast blijft de keuze bestaan om een financiële vergoeding te krijgen. Groningers en Drenten die fysieke schade hebben, veroorzaakt door gaswinning uit het Groningenveld en de gasopslagen Norg en Grijpskerk, kunnen straks kiezen uit drie manieren om hun schades af te handelen:

1. Daadwerkelijk herstel van alle schades die naar zijn aard mijnbouwschade zijn, zonder dat er wordt gekeken naar de oorzaak (causaliteitstoets) bij schadebedragen tot 60.000 euro.
2. Een vaste eenmalige vergoeding van 10.000 euro voor bewoners op wiens adres niet eerder schade is gemeld.
3. Een financiële vergoeding volgens de maatwerkprocedure waarbij wél wordt gekeken naar de oorzaak van schade (causaliteitstoets).

1 Daadwerkelijk herstel zonder causaliteitstoets

Bij schadebedragen tot 60.000 euro wordt voortaan niet meer gekeken naar de oorzaak. Met de nieuwe manier van schade afhandelen krijgen bewoners de mogelijkheid om alle schades in hun woning in één keer te herstellen, zolang ze in hun aard mijnbouwschade kunnen zijn. Schades zoals houtrot, lekkages, etc… vallen hier niet onder.

Het IMG betaalt de rekening van de aannemers

Als bewoners kiezen voor daadwerkelijk herstel, komt er namens het IMG een onafhankelijke expert langs om alle schades in kaart te brengen, waarna wordt gekeken welke schades al zijn afgehandeld of naar zijn aard geen mijnbouwschade zijn. Vervolgens kunnen mensen met behulp van een eigen aannemer de schades laten herstellen. De rekening kan worden opgestuurd naar het IMG. Ook kan een bewoner gebruik maken van een aannemer die door het IMG wordt ingehuurd. In dat laatste geval, het zogenoemde Herstel in Natura, worden bewoners geheel ontzorgd.

Verbeterde kwaliteit van woningen

“Met deze nieuwe manier van schade afhandelen hopen wij bij bewoners een belangrijk deel van de onvrede weg te nemen. Bovendien draagt deze oplossing bij aan de kwaliteit van de woningen in Groningen en Noord-Drenthe en de leefbaarheid”, zegt Korvinus.

2. Verdubbeling van eenmalige vaste vergoeding

Als de voorkeur uitgaat naar een financiële vergoeding en er op een adres nog niet eerder schade is gemeld, kunnen mensen kiezen voor een vaste eenmalige vergoeding (VES) van 10.000 euro. Sinds november 2021 is het mogelijk om op deze manier een vast bedrag te krijgen van 5.000 euro, maar als reactie op het rapport van de enquêtecommissie heeft het kabinet besloten om het bedrag te verdubbelen, zodat deze vaste eenmalige vergoeding voor meer mensen een oplossing biedt. Dit geldt voor het hele gebied waar het IMG mijnbouwschade afhandelt. Dus in het effectgebied van de beving van Huizinge (2012) en de gasopslagen bij Grijpskerk en Norg. Net als de huidige vaste vergoeding, geldt dat nieuwe schade gemeld kan worden na een beving die op of in de buurt van het adres een kracht heeft gehad waardoor er kans is op schade.    

Oplossing voor relatief kleine schades en snel duidelijkheid

In de afgelopen jaren hebben wij gemerkt dat ongeveer de helft van de schademelders kiest voor deze vergoeding, omdat het een oplossing biedt voor relatief kleine schades en de vergoeding snel wordt uitbetaald zodat mensen direct weten waar ze aan toe zijn. Als bewoners met relatief kleine schades geholpen zijn met een vast bedrag, komt de uitvoeringscapaciteit ten goede aan de mensen met omvangrijkere of complexere schades. Daarnaast zijn de uitvoeringskosten van de vaste eenmalige vergoeding lager dan bij de andere vormen van schadeafhandeling, omdat deze forfaitaire afhandeling geautomatiseerd verloopt.  

3. Keuze voor financiële vergoeding met maatwerkprocedure

Tot slot blijft het mogelijk om voor de maatwerkprocedure te kiezen, waarbij na een toets op de oorzaak een financiële vergoeding wordt uitgekeerd in euro’s. Een onafhankelijke deskundige past per schade het wettelijk bewijsvermoeden toe om de relatie met de gaswinning vast te stellen. Schade waarvan wordt aangetoond dat er geen relatie is met gaswinning of die al eerder is afgehandeld, wordt niet vergoed.

Terugwerkende kracht

In de afgelopen jaren hebben het IMG en diens voorgangers ruim 200.000 schadebesluiten genomen. Het herzien van deze besluiten heeft in de uitvoering enorme gevolgen voor de afhandeling van lopende en toekomstige schademeldingen, daarom worden deze dossiers niet met terugwerkende kracht behandeld. Voor gedupeerden die in het verleden minder dan 10.000 euro hebben ontvangen, is het wél mogelijk om het lagere ontvangen bedrag aan te vullen tot 10.000 euro. Dit kan met de aanvullende vaste vergoeding (AVV) die naar verwachting in het eerste kwartaal van 2024 gereed is. Deze vergoeding komt ook beschikbaar voor iedereen die eerder een vaste vergoeding heeft gehad van 5.000 euro.

Enorme opgave

“Ondanks alle voorbereidende werkzaamheden van de afgelopen periode, is het een enorme opgave om onze organisatie gereed te maken voor het grootschalig afhandelen van schades op deze nieuwe manier. Denk hierbij aan het aanpassen van werkprocessen, ICT, brieven, het opleiden van medewerkers en het nader uitwerken van beleid”, zegt Korvinus. “Bovendien moeten wij de behandeling in de Tweede Kamer nog afwachten, die binnenkort plaatsvindt. Daarna komen wij met een nader uitgewerkt plan over hoe wij de uitvoering voor de bewoner in goede banen leiden. Wij komen hier zo snel mogelijk op terug, zodat de mensen weten waar ze aan toe zijn.”