"Ons leven staat stil en we weten niet tot wanneer"

Wonen in ’t Zandt? Dat nooit, dacht Linda Heuker altijd. Tot ze op verzoek van haar partner mee ging naar een bezichtiging van het monumentale pand aan de Schatsborgerweg. Op dat moment stond het renteniershuis al een half jaar te koop. Omdat het al bijna 200 jaar in de familie was, waren de toenmalige bewoners heel kritisch op potentiële kopers. Alleen als iemand zou beloven goed voor het huis te zorgen, durfden ze het aan er afstand van te doen. Voor Linda en haar partner was dat een vanzelfsprekendheid. Want het schilddak, de omlijste ingang, het oude metselwerk en de bedstee in één van de kamers waren prachtig om te zien en het behouden waard. Evenals de indrukwekkende muurschildering boven de deur naar het voorhuis.

Nog geen 24 uur later had het stel een bod uitgebracht.

“Inmiddels wonen we hier, samen met mijn twee dochters, al vier jaar met veel plezier”, vertelt Linda. “We hebben het huis echt gegund gekregen en genieten daar iedere dag van.” Vooral met de vele ruimte is het gezin blij, zowel in huis als erbuiten. “Met een perceel van 4.000 vierkante meter en vanuit elke hoek van de tuin een weids uitzicht kunnen we hier tot rust komen. De mooie ligging aan een slootje en de appelbomen die er al sinds de bouw in 1830 staan, maken het helemaal af.”

Dat de binnen- en buitenmuren door alle aardbevingen van de laatste jaren scheuren hebben, is uiteraard wat minder fraai. Toch stoort Linda zich daar niet heel erg aan. Bovendien was ze al wat gewend, want hiervoor woonde ze in Spijk, dat ook in het aardbevingsgebied ligt. “Sommige mensen worden erg verdrietig van het idee dat hun woning schade oploopt, omdat ze er zoveel waarde aan hechten. Ik ben daar te nuchter voor. Ik wil ook niet dat er wat met ons huis gebeurt hoor, maar ik denk altijd: het staat er al zo lang, dat het een volgende beving ook wel weer overleeft.”

Waar Linda wél tegenaan loopt, is dat zij en haar partner graag willen renoveren. Want hoewel een monumentale woning zeker zijn charmes heeft, en de vorige bewoners alles goed hebben achtergelaten, stamt de inrichting nog uit de jaren vijftig. En dat is niet helemaal naar de smaak van het jonge stel. Er is alleen één probleem: grootschalig onderhoud aan het huis zou op dit moment zonde zijn. Linda: “Ergens de komende jaren wordt ons huis, omdat het nu niet veilig genoeg is, versterkt. En het zou zomaar kunnen dat het vanbinnen dan weer helemaal leeg moet.”

De keuken is twee jaar geleden al wel gerenoveerd. Maar door alle verborgen schade die pas tijdens het slopen van de oude keuken aan het licht kwam, besloten Linda en haar vriend dat het verstandiger is met de rest te wachten tot na de versterking. “Zoals het doortrekken van de visgraatvloer, die nu in de keuken ligt, naar de woonkamer. Als we de huidige vloer eruit zouden halen – zo’n dikke, zware vloerbedekking – komen we ongetwijfeld scheuren tegen. Die schade moeten we dan eerst melden bij het IMG voordat we verder kunnen. Daar gaat allemaal onnodig extra werk en tijd in zitten en daar hebben we nu weinig zin in.”

Nog een reden waarom Linda met smart wacht op de versterking, is dat er steeds meer scheuren in haar muren ontstaan. Want ook nu de gaskraan is dichtgedraaid gaan de aardbevingen door. “Bij de eerste paar bevingen, jaren geleden, schrok ik er nog van”, herinnert Linda zich. “Maar inmiddels controleer ik het huis niet eens meer als er één is geweest.”

Omdat de scheuren op dit moment niet zo groot zijn dat ze zich eraan stoort, of dat ze voor directe risico’s zorgen, meldt ze deze niet bij het IMG. “Natuurlijk kan ik foto’s sturen, dan komen ze de schade herstellen. Dat hebben ze de twee keren dat ik wél melding deed ook netjes gedaan. Het contact verliep soepel en we zijn vrij snel geholpen. Maar het is dweilen met de kraan open, want een week later kan er een nieuwe scheur zitten.”

Voor alle problemen waar Linda nu tegenaan loopt, lijkt de oplossing in de toekomst te liggen: met de versterking kan ze alles aanpakken. Maar juist daar zit op dit moment de grootste frustratie, want ze heeft nog steeds geen idee wanneer die van start gaat.

“We hebben niets om naartoe te leven”, benadrukt Linda. “Jaren geleden, toen wij hier nog niet eens woonden, werden er door het NCG al rapporten opgesteld. Inmiddels liggen die ergens in de prullenbak. Want er bleek niets van te kloppen, of de waardebepaling was verkeerd, of de regels waren veranderd.” Telkens weer moeten ze wachten op nieuwe informatie. “Aan het IMG ligt het niet hoor, die doen in de tussentijd wat ze kunnen. Maar tot ons huis versterkt wordt, staat ons leven praktisch stil. Gelukkig zijn we inmiddels met NCG in gesprek over ons versterkingstraject.”

De oorzaak van het lange wachten is deels bekend. Omdat Linda’s huis een rijksmonument is, zijn er strengere eisen voor herstel en versterking dan bij een ‘gewoon’ huis. Ook is er een gespecialiseerde architect nodig, bijzondere vergunningen, en ga zo maar door. Maar dat maakt het gebrek aan perspectief niet makkelijker. Toch houdt Linda hoop. Omdat er op andere plekken in Groningen wel flink gewerkt wordt, en omdat ze in haar dorp met eigen ogen kan zien dat de meeste huizen al zijn vernieuwd of versterkt.

“En weet je, we wonen hier ondanks alles nog steeds hartstikke fijn. We hebben nu dan wel wat irritaties, maar toch. Als het aan ons ligt, gaan we hier nooit meer weg.”